۱۳۹۰ مهر ۶, چهارشنبه

زبان و نیایش



چه ارتباطی میان زبان و نیایش و ایدئولوژی جود دارد؟
آیا زبان ماهیت روانشناختی دارد که گویشوران برای برقراری ارتباط روحانی، تغییر زبان می دهند؟
یا، این قدرت ایدئولوژی است که زبان خاصی را برجسته کرده و این ارتباط معنوی را تنها در یک قالب تعیین می کند؟

شاید اگر داستان موسی و شبان را از  منظر زبانشناختی نگاه کنیم، هنگامی که شبان با گونه زبانی خاص خود یا به عبارت تخصصی تر با (جارگن) شبانی خودش با خدا ارتباط کلامی برقرار نمود و سپس موسی، به عنوان یکی از پیامبران الوالعزم که اتفاقاً لقب "کلیم الله" ( کسی که با خدا تکلم می کرد) را نیز دارد، با عتاب، وی را از چنین نیایشی! (یعنی زبان غیر معیار) منع نمود، با وحی به موسی نهایتاً کار به جایی می رسد که می فرماید:  هیچ آداب و ترتیبی مجو...هر چه می خواهد دل تنگت بگو

بدین سان، چنان که حضرت مولانا عارفانه تفسیر می کند، برای نیایش و دعا و عبادت، قالب کلامی و یا زبانی خاصی ملاک نیست و ارتباط قلبی و روحی مهمتر از وجه زبانی خواهد بود. با این حال، با نگاهی کوتاه به قالب کلی نیایش، می توان به خوبی دید که زبانی برای نیایش، برگزیده شده است و گویشوران برای برقراری ارتباط معنوی خود، تغییر کد (سوئیچینگ) انجام می دهند. این مساله نه تنها در اسلام که در سایر ادیان نیز تا حدی دیده می شود.

حال فارغ از مساله "وحدت مومنین" که یکی از مولفه های آن "زبان مشترک" است، اگر به رفتار نیایش معنوی گویشوران دقت کنیم، می بینیم که بدون حضور هیچگونه قدرت خارجی، خود با تعصب خاص و اصرار درونی، سعی در برقراری این ارتباط معنوی با یک (زبان خاص) دارند و نکته جالب آنکه حتی شاید از درک و مفهوم بسیاری از واژه ها و عبارات عاجز باشند، در حالیکه نقش اولیه زبان، برقراری ارتباط معنا محور است!

واقعاً چه می شود که این همه اصرار و حتی تعصب در برقراری ارتباط معنوی، با یک زبان، وجود دارد؟ مگر نه اینکه، واج ها، واژه ها، ساختارهای نحوی و بالاتر از آن سازه های گفتمانی در یک متن دعا، اگر با زبان مادری فرد (که جزء حوزه شناختی فرد به شمار می رود) صورت گیرد، درک مفاهیم بهتر و ارتباط قوی تر خواهد بود؟  پس چگونه است که فرد بی آنکه مفهومی از واژه های زبان خارجی (زبان نیایش) درک کند، آن را وسیله ارتباط خود با مهمترین عامل هستی، یعنی خداوند، برمی گزیند؟؟!!

آیا صرفاً قدرت ایدئولوژی موجب چنین اصراری از سوی گویشور برای تغییر کد زبانی می شود؟ یا این موضوع، مربوط به حوزه زبان و فرهنگ است؟ در این صورت، کارکرد اولیه زبان که برای ارتباط معنی دار است، چگونه توجیه می شود؟



هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر